- εικονολογία
- Επιστήμη μελέτης της εικονογραφίας. Ο όρος ε. αναφέρεται για πρώτη φορά στο ομότιτλο βιβλίο του Τσέζαρε Ρίπα (Ρώμη, 1593), παρότι εκεί η λέξη έχει την έννοια της φανταστικής δημιουργίας συμβόλων, εικόνων ή προσωποποιήσεων. Η σύγχρονη επιστήμη της ε. βασίζεται στα πορίσματα της ψυχολογίας –που σχετίζονται με την εσωτερική διαδικασία της παραγωγής συμβόλων και μύθων– και κυρίως στη φιλοσοφική θεωρία των συμβολικών μορφών του Ερνστ Κασίρερ. Διαφέρει δε από την επιστήμη της εικονογραφίας στο ότι –όπως ισχυρίζεται ο κυριότερος μελετητής της, Έρβιν Πανόφσκι– «η ε. είναι μέθοδος ερμηνευτική των συνθέσεων και όχι αναλυτική των λεπτομερειών, όπως η επιστήμη της εικονογραφίας». Με την έννοια αυτή, το πεδίο των ενδιαφερόντων της ε. γίνεται πολύ πιο ευρύ. Εξάλλου το γεγονός ότι η ε. ερευνά στο σύνολό τους τα πολιτιστικά, τα πνευματικά και τα πρακτικά αίτια από τα οποία εξαρτάται η γέννηση, η επιβίωση, η μετάδοση ή η εξαφάνιση ορισμένων παραστάσεων, ιστοριών ή αλληγοριών, την τοποθετεί σε επίπεδο πραγματικής ιστορικής επιστήμης και μάλιστα σύνθεσης διαφόρων ιστορικών επιστημών.
Παρότι δεν είναι ομόφωνα αποδεκτή η άποψη των μεγάλων εικονολόγων, όπως οι Άμπι Βάρμπουργκ και Φριτς Σαξλ, που ίδρυσαν το περίφημο Ινστιτούτο Βάρμπουργκ και υποστηρίζουν μαζί με τον Πανόφσκι ότι η ε. μπορεί να ερμηνεύσει εντελώς το έργο τέχνης, είναι ωστόσο βέβαιο ότι με τη θεωρία αυτή συνδέονται πολλές από τις πιο σημαντικές τάσεις της σύγχρονης ιστορικοκριτικής μεθοδολογίας.
* * *η (Α εἰκονολογία)νεοελλ.1. η μελέτη τών έργων τών μεγάλων ζωγράφων2. η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη τών συμβόλων τής αρχαίας και τής χριστιανικής θρησκείαςαρχ.μεταφορική ομιλία με εικόνες.
Dictionary of Greek. 2013.